Co to jest elektrokardiograf?
Elektrokardiograf to urządzenie medyczne, odgrywające bardzo ważną rolę w dziedzinie kardiologii. Modele aparatów które obecnie mamy na rynku, znacznie różnią się od ich poprzedników. Są precyzyjniejsze, łączą się z Internetem celem przesyłania badań na odległość, a także mają wiele innowacyjnych funkcji o których kilka lat wstecz można było jedynie śnić. Nie zmienia to jednak faktu, że ich głównym zadaniem nadal pozostaje diagnostyka pracy serca oraz wykrywanie nieprawidłowości i wad. Dzięki aparatom EKG jesteśmy w stanie przeprowadzić bezinwazyjne badanie oraz wykryć wiele chorób krążeniowo – naczyniowych na ich wczesnym etapie. Pozwala to uniknąć przedwczesnych zgonów sercowych.
Historia aparatu EKG
Pierwszy aparat EKG został stworzony przez brytyjskiego naukowca – Augustusa D. Wallera Koniec XIX wieku uznaje się za cezurę czasową, kiedy to na szeroką skalę rozpoczęto analizę bicia ludzkiego serca. Choć to wspomniany wcześniej Brytyjczyk jako pierwszy zaprezentował elektrokardiograf w 1887 roku, to jednak za ojca tego urządzenia uważa się holenderskiego fizjologa oraz histologa – Willema Einthovena. Opierając się na naukach Wallera, Holender stworzył solidne podstawy elektrokardiografii, m.in. poprzez utworzenie zapisu z krzywymi pokazującymi aktywność elektryczną serca. W XX wieku nastąpiła gwałtowna popularyzacja badania EKG, zaś aparaty stawały się coraz dokładniejsze i multi-funkcyjne. Obecnie mamy do dyspozycji bardzo szeroką gamę elektrokardiografów, cechujących się kompaktowymi rozmiarami, niewielką wagą, łącznością z Internetem oraz bezinwazyjnością podczas wykonywania badań.
Jak działa aparat EKG?
Elektrokardiografia jest ważnym badaniem zarówno pod względem profilaktyki jak i diagnostyki. Używając obecnie popularnych na rynku aparatów EKG, można zmierzyć niewielkie wartości natężenia prądu elektrycznego. W pracy elektrokardiografu bardzo istotną rolę odgrywa galwanometr – czuły miernik magnetoelektrycznego, który jest w stanie wykryć i określić wartość wspomnianego wcześniej prądu elektrycznego. Galwanometr wraz z podłączonymi do ciała pacjenta elektrodami EKG tworzą obwód elektryczny. Określany jest on jako odprowadzenie. Prąd płynie od napięcia wyższego, do niższego, tym samym doprowadzając do odchyleń wskazówek galwanometru. Wykorzystując filtrację i wzmocnienie, pojawia się elektrokardiogram.
Odprowadzenia możemy podzielić na dwa rodzaje:
- kończynowe – elektrody podpięte są do przedramienia i lewego podudzia pacjenta. Zazwyczaj na nadgarstkach oraz na kostce.
- przedsercowe – elektrody zostają podpięte do klatki piersiowej pacjenta.
Dzięki badaniu EKG jesteśmy w stanie szybko i bezinwazyjnie wykryć wiele zaburzeń pracy serca, na przykład:
· tachykardia
· bradykardia
· zawał serca
· zapalenie mięśnia sercowego
· zapalenie osierdzia
· migotanie oraz trzepotanie przedsionków
Jakie rodzaje badań EKG wykonujemy?
Podczas wykonywania badania spoczynkowego nie zawsze jesteśmy w stanie wykryć nieprawidłowości w pracy serca, które ujawniają się np. w momencie intensywnego wysiłku, stresu lub snu. Dlatego na przestrzeni lat opracowano badanie EKG wysiłkowego oraz badanie EKG metodą Holtera, które pozwalają na wykrycie ukrytych wad serca.
W przypadku EKG wysiłkowego elektrody podpinane są do ciała pacjenta, a następnie zaczyna on jeździć na rowerku lub poruszać się po bieżni. W odpowiednich interwałach zwiększana jest intensywność wysiłku aż do osiągnięcia przez pacjenta tętna maksymalnego lub uznania lekarza, że badanie należy przerwać. Umożliwia to sprawdzenie pracy serca pacjenta oraz pomiar ciśnienia krwi podczas wysiłku i dużego obciążenia.
Z kolei Holter EKG służy do zbadania ciągłej pracy serca pacjenta przez 24 lub 48 godzin. W ten sposób jeśli pojawiają się zaburzenia pracy serca związane np. ze stresem lub w trakcie snu, urządzenie jest to w stanie natychmiast wychwycić.
Pamiętajmy, że nie należy lekceważyć żadnych objawów nieprawidłowej pracy serce. Wszelkiego rodzaju omdlenia, zasłabnięcia czy też duszności mają swoją przyczynę związaną z nieprawidłowością pracy serca. Dzisiejsza technologia pozwala na szybkie, bezbolesne oraz skuteczne wykrycie i leczenie schorzeń sercowo-naczyniowych. Z kolei ich lekceważenie może skończyć się tragicznie. Każdego roku w Polsce mamy do czynienia z 40 – tysiącami nagłych zgonów sercowych. Zdecydowanej większości z nich można uniknąć dzięki profilaktyce i regularnym badaniom.